Blog

Als je bekend bent met systemisch werk, ken je het misschien wel. Zo'n moment van inzicht; een last die van je schouders valt, de adem die meer ruimte krijgt.
 
Ik weet nog dat ik zo'n moment had tijdens mijn opleiding aan de School voor Systemisch Bewustzijn. Ik weet niet meer wat de aanleiding was en ik had zelf geen vraag ingebracht, maar opeens kwam ik tot inzicht dat ik al die tijd in verzet was. Er kwam een beeld bij me op van een verdedigingsstelling die ik al heel lang en uit alle macht overeind wilde houden. En opeens kwam ik tot inzicht dat er helemaal geen strijd (meer) gaande was. Ik had het zelf gecreëerd. Ik kroop achter de stelling vandaan en voelde opeens de vermoeidheid die bij deze strijd hoorde.

Het was de innerlijke strijd tegen mijn vader die ik nog altijd voerde. Beter willen zijn, sterker, slimmer. Maar vooral in verzet tegen het ontvangen van liefde, uit angst om gekwetst te worden. Geheel onbewust woedde deze strijd nog voort. Ik dacht dat ik al aardig wat mannen- en vaderthema's had onderzocht. Blijkbaar was er nog altijd wat te doen.

In gedachten rolde ik me op, en ging tegen mijn vader aanliggen. Blijkbaar moet je soms eerst moe worden van de strijd voordat je je over kan geven.

Man zijn, en zoon zijn van een man. Het is een blijvende oefening in nederigheid, kunnen buigen, kunnen eren van. Door innerlijk naar je vader te buigen wordt je, in mijn beleving, nederig ten opzichte van het leven, en eer je de grootsheid van jezelf.

Ik voel steeds meer rust in mezelf, maar nog steeds strijden orde en chaos, oorlog en vrede om voorrang in mij. Er zal zich vast nog een keer een inzicht over vaders aandienen.

Nu ik zelf vader ben, stoei ik graag met mijn zoon (5 jaar). En hij met mij. Het doet hem goed. Het is een uitlaatklep, hij leert grenzen en zijn eigen krachten kennen. Het versterkt de binding tussen vader en zoon. Hij zit op kickboksen, volgens zijn trainer heeft hij talent. Ik leer hem technieken uit Braziliaans jiu jitsu er bij. Ondanks zijn geringe leeftijd merk ik dat hij steeds sterker en behendiger wordt. Ik moet scherp moet blijven om geen stoten of trappen uit onverwachte hoek te krijgen. Steeds makkelijker glipt hij uit de houdgreep. Nu is het nog speels. Als hij 14 is maakt hij gehakt van me.

Ik vraag me af wanneer zijn strijd, zijn verzet, tegen mij zal beginnen. Misschien is het al begonnen. Ik gun het hem, zodat hij zijn eigenheid kan ontwikkelen en een volwassen man kan worden. Het is zo tegenstrijdig, leren vechten om volwassen te worden, leren te stoppen met vechten om rust en liefde te vinden.

We proberen zoveel mogelijk te stoeien. Met in mijn gedachten de stoeipartijtjes die ik had met mijn eigen vader.

Jesper van der Putte

Maart 2024

In maart 2020 deed ik voor het eerst mee aan de mantraining van Parcival's Men.

Zoals meerdere deelnemers aan deze trainingen werd ik op de training geattendeerd door mijn vrouw. Ergens stak me dat, want het impliceert ergens dat ze meer van mij als partner verwacht. Maar het trok me ook. Ik voelde ook wel dat er werk aan de winkel was. Gebrek aan focus, teveel hooi op mijn vork nemen, niet echt een idee wat ik met mijn leven moet, continu spanning ervaren en regelmatig uitgecheckt zijn.

Vanwege het bovenstaande lijstje kreeg ik een diagnose ADHD, waarover ik in een eerder blog ook al over schreef. Therapie en medicatie hielp wel wat, maar ik ging daardoor nog steeds niet meer verantwoordelijkheid nemen over mijn leven. Daarnaast werd ik erg afhankelijk van de medicatie om de dag door te komen. Met medicijnen had ik nog energie over aan het einde van de dag, zonder was het een drama.

Tijdens het mannenweekend bracht ik het thema ADHD in, in een opstelling. Dat heeft me enorm veel gedaan. En ook het onderzoek naar wat ik achter heb te laten, heb te laten sterven, heeft me veel gebracht. Want om echt volwassen wil worden, zal je de behoefte aan kinderlijke onschuld achter moeten laten.

De transformatie na het weekend was ongelofelijk. Ik had zoveel focus en ben per direct gestopt met medicatie. "Nu ben ik af!" dacht ik bij mezelf. Goed gedaan Jesper!

Dit ging een hele tijd goed. Maar helaas, zoals bij veel dingen in het leven, is er geen quick fix. Door teveel te vertrouwen op het resultaat dat ik had bereikt, had ik mijn eigen behoeftes aan rust een ontspanning verwaarloosd. Ik begon weer met medicatie, wat voelde alsof ik gefaald had.

Zo modderde ik weer een tijdje door het leven. Op een vrijdag ging ik naar de apotheek om nieuwe medicijnen te halen. Daar kreeg ik te horen dat ze geen herhaalrecept hadden doorgekregen voor mij. Maar als ik nog snel belde met de huisarts zou ik het vandaag alsnog kunnen ophalen.

Helaas namen ze bij de huisarts de telefoon niet op. Vanwege goede vrijdag hadden ze een vrije dag. Goede vrijdag? Ik was helemaal vergeten dat het bijna pasen is. Dat betekent dat ik dinsdag pas weer kon bellen voor een herhaalrecept. Vijf dagen zonder pillen? Dat red ik niet! Ik zakte op een stoel en begon me voor te stellen hoe vreselijk dit weekend wel niet zou worden en hoe ik me er doorheen zou moeten slepen.

Er was natuurlijk ook nog een andere mogelijkheid. Ik dacht terug aan het mannenweekend en wat ik daar geleerd had: verantwoordelijkheid nemen en mijn behoeftes serieus nemen. Ik besloot voor de laatste optie te gaan. En toen viel het pas echt op zijn plek. Vanaf dat moment heb ik geen medicatie meer gebruikt.

Jaren later toen ik hier eens aan terugdacht, realiseerde ik pas hoe toevallig het was dat dit plaats vond tijdens pasen. Als je het paasverhaal leest als een verhaal met een symbolische boodschap, dan gaat het over een lijdensweg die we door maken waarin er iets moet sterven, voordat we kunnen herrijzen. En als je pasen ziet als een seizoensfeest waarin de winter wordt afgewisseld door de lente, dan is de symboliek die daaruit spreekt een persoonlijk nieuw begin na een koude, donkere winter.

Hoe je het ook interpreteert, ik wens jullie goede paasdagen, met volop mogelijkheden voor je persoonlijke bloei.

Jesper van der Putte

April 2023

Dat zei iemand laatst tegen me.

Het gaat om het stilstaan bij de stappen die je gezet hebt. Soms wil je zo graag door, misschien omdat je het idee hebt dat je nog niet bent waar je wilt zijn. En hoewel ontwikkeling een mooie zaak is, is het ook goed om terug te kijken naar het pad dat je al hebt afgelegd.

Een aantal jaren geleden worstelde ik flink met mezelf. Op mijn werk had ik een uitdaging waarvan ik niet wist of ik er de vaardigheden voor had om het aan te gaan. Thuis was het erg druk met twee jonge kinderen en een vrouw die een intensieve opleiding volgde...
Maar de diepere oorzaak van deze worsteling was dat ik al tijden lang over mijn eigen grenzen ging. Ik kreeg in die periode een diagnose ADHD, wat wel voor een deel verklaarde waarom ik moeite had om met de situatie om te gaan. Maar het is ook waar wat de huisarts toen tegen me zei: ‘het is ook wel veel last voor een jonge vader’. Dat zal wel, dacht ik toen. Ik wist wel dat hij gelijk had, maar liever wilde ik dat hij me doorstuurde en ik ergens hulp voor ADHD kon krijgen. En tandje terugschakelen zat nog niet in mijn systeem en voelde als falen.

Een diagnose ADHD en een bijbehorende behandeling heeft wel wat geholpen om rust te creëren in mijn hoofd en mijn lichaam, maar nog steeds was ik slecht in staat om mijn leven zelf vorm te geven. De echte verandering kwam toen ik aan de vierdaagse training van Parcivals Men deelnam. Ik kwam erachter dat ik mijn eigen behoeftes totaal niet kon zien. En dat de behoeftes van mijn vader waarschijnlijk ook niet zijn gezien. Dus van wie had ik dat moeten leren? Niet zo gek dat ik continu over mijn eigen grenzen ging.

Lang heb ik mijn vader nagedragen dat ik dit soort dingen niet van hem heb geleerd. Het is soms ook makkelijk om iemand ergens de schuld van te kunnen geven. Maar dat is juist waar dit niet waar volwassenheid over gaat, iemand anders de schuld geven. Volwassenheid gaat over eigenaarschap nemen voor de situatie zoals die is en zelf verantwoordelijkheid nemen om hiermee om te gaan. In het systemisch werk zeggen we ook dat ouders geven wat ze kunnen geven en dat kinderen niet om meer kunnen vragen. Als ouders meer hadden kunnen geven, dan hadden ze dat wel gedaan. Het grootste geschenk hebben we al gekregen, dat is het leven zelf. De rest is aan ons zelf.

Zelf wil ik ook vaak graag meer; ik ben niet snel tevreden en vind het moeilijk om stil te staan. Maar af en toe overdenk ik eens de situatie zoals deze een paar jaar geleden was. Toen ik al vol stress zat zodra ik wakker werd, slecht sliep, emotioneel afwezig was, een kort lontje had, mijn vrouw niet op me kon leunen en mijn kinderen niet het rolmodel hadden dat ik ze zou gunnen. Soms denk ik aan die situatie terug en overdenk ik mijn mijlen, de stappen die ik ondertussen gezet heb. Dan kan ik dankbaar zijn met de situatie zoals deze nu is.

Toen ik mijn gelopen kilometers gisteren zat te overpeinzen viel mijn blik op de rouwkaart van mijn vader. Hij is in 2021 overleden, maar zijn kaart staat nog steeds op een kastje in de huiskamer. En ik bedacht me opeens dat mijn mijlen een voortzetting van zijn mijlen zijn. Hij heeft ook zijn worstelingen gehad en heeft zijn best gedaan om iets van het leven te maken. En zo zijn mijlen ook weer zíjn vaders mijlen. Ik werd ik me bewust van de lange, lange weg die al voor mij al gelopen is.

Ik zal ze niet vergeten, die mijlen.

Jesper van der Putte

Januari 2023

Jaren geleden kreeg ik van mijn vader een houten kistje. Hij had het kistje ooit voor zijn verjaardag gekregen om spulletjes in te doen. Zijn vader, mijn opa, had het kistje zelf gemaakt. Want, zo zei mijn vader, wij waren vroeger arm en hadden geen geld voor cadeautjes. En dat raakte me. Ik had me nooit eerder gerealiseerd dat het gezin van mijn vader 'arm' was toen hij opgroeide. En aangezien ik zelf ben opgegroeid in relatieve rijkdom, kan ik me er nog steeds moeilijk een voorstelling maken dat armoede er slechts één generatie nog was. Tegenwoordig bewaar ik mijn stropdassen in het kistje van mijn opa.

Een tijd terug had ik het met mijn moeder over haar jeugd. Haar vader had een tuinderij die hij vanuit het niets opbouwde in de polder. Op vakantie gaan was er niet bij, de tuin had altijd aandacht nodig. Ze zei tegen mij "ja Jesper, die mensen hebben zich de pleuris gewerkt". En uiteraard bedoelde ze daar ook haar moeder mee.

Mezelf de pleuris werken. Ik ken dat eigenlijk niet. Mijn opa aan vaders heeft zoveel grond omgespit om geld te verdienen dat zijn rug het begaf. Omdat mijn voorouders zich de pleuris hebben gewerkt heb ik geen geldzorgen. En daarom zit ik deze decembermaand met mijn familie te midden van een grote stapel cadeautjes.

De winter is niet alleen de tijd waarin de natuur naar binnen keert, maar ook voor mensen is dit een moment om naar binnen te keren. Symbolisch gezien zoals bij het Sinterklaasfeest om te reflecteren over goed en fout. Ben ik wel lief geweest dit jaar? Ben ik met de juiste dingen bezig geweest?

Mijn ouders en voorouders hebben niet alleen het leven doorgegeven, maar ook de mogelijkheden voor studie en ontwikkeling. De mogelijkheid om te "leven". Ik zie het als een verantwoordelijkheid, misschien zelfs als een eer, om ook iets door te geven dat waarde heeft. Om met de juiste dingen bezig te zijn en het leven niet zomaar uit te zitten. Om te leven naar betekenis.

Voor zij die zichzelf de pleuris hebben gewerkt.

Jesper van der Putte

December 2022